Türkiye, Avrupa Konseyi’nin verilerine göre cezaevlerinde en fazla tutuklu ve hükümlü bulunduran ülke statüsünde. Adalet Bakanlığı’nın son verilerine göre, ülkedeki 12 ila 18 yaş arası hükümlü ve tutuklu çocuk sayısı 2 bin 76. Bu çocuklar için Adalet Bakanlığı bünyesinde dört çocuk eğitimevi ve dokuz çocuk ve gençlik kapalı ceza infaz kurumu bulunuyor. Ancak, bu kurumlarda yalnızca altısında örgün eğitim sağlayan çok programlı liseler mevcut.
Stratejik plan ve eğitimdeki eksiklikler
2024-2028 stratejik planında belirtilene göre, suça sürüklenen çocuklar için örgün eğitimin yeterli düzeye ulaşamadığı gözlemleniyor. Plan, ceza infaz kurumlarında kurulan çok programlı liselerin yaygınlaştırılmasının önemini vurguluyor. Cumhuriyet’ten Aytunç Ürkmez‘in aktardığına göre, ayrıca, denetimli serbestlik altında takip edilen çocukların sayısı, hükümlü ve tutuklu çocukların yedi katı, yaklaşık 15 bin çocuğa ulaşıyor. Bu durum, bakanlığın takip etkinliğinde hedeflerine ulaşamadığını gösteriyor; hedeflenen 13 bin 500 çocuk sayısı yerine 15 bin 7 çocuk takip ediliyor.
Çocuk adaletinin güçlendirilmesi gerekiyor
Adalet Bakanlığı’nın stratejik planında çocuklara yönelik adalet hizmetlerinin güçlendirilmesi öne çıkarılsa da, çocukların adli süreçte etkin korunmasını sağlayacak mekanizmaların güçlendirilmesi hedefleri yeterli bütçe olanağı olmadığı için zorluklarla karşı karşıya. Bakanlık, çocuk ağır ceza mahkemeleri ve çocuk suçları soruşturma bürolarının sayılarının artırılmasını ve fiziki koşullarının iyileştirilmesini planlıyor, ancak bu gelişmelerin finansmanında önemli engeller bulunuyor.